ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT CỦA TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NỀN KINH TẾ RA SAO?

Câu chuyện về đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ rất ít nhà đầu tư quan tâm, nhưng nó lại là một công cụ rất quan trọng và khá hiệu quả trong việc dự báo tương lai về tình trạng sức khỏe của nền kinh tế, chu kỳ lãi suất, chu kỳ tiền, từ đó giúp cho nhà đầu tư nhận diện sớm và phản ứng kịp thời hiệu quả.

* Vậy đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ là gì? Phân loại đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ? Đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ có ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế?

- Đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ là mức độ chênh lệch lãi suất giữa Trái phiếu có kỳ hạn ngắn và Trái phiếu có kỳ hạn dài. Trong giới phân tích đầu tư thường sử dụng công cụ này để dự báo các vấn đề liên quan đến suy thoái kinh tế.

- Phân loại đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ thường được chia ra làm 3 loại sau đây:

+ Thứ nhất, đường cong lợi suất phẳng là khi lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn ngắn và lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn dài gần như là bằng nhau, nó phản ánh sự kỳ vọng của nhà đầu tư không được như mong đợi.

+ Thứ hai, đường cong lợi suất dốc lên là khi lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn dài cao hơn lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn ngắn, nó phản ánh sự kỳ vọng đúng như mong đợi của nhà đầu tư.

+ Thứ ba, đường cong lợi suất đảo ngược là khi lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn ngắn cao hơn lãi suất của Trái phiếu có kỳ hạn dài, nó phản ánh sự thất vọng của nhà đầu tư vì hình thái vận động đi ngược lại với lẽ thông thường. Chúng ta đều biết rằng đầu tư trái phiếu có kỳ hạn dài thì rủi ro càng cao (chẳng hạn như rủi ro về biến động chính sách tiền tệ, rủi ro về lạm phát, rủi ro về khả năng thanh khoản) nên đòi hỏi sự bù đắp lợi ích cho trái chủ phải càng lớn thì mới tương xứng giữa lợi ích và rủi ro, nhưng đây lại hoàn toàn đi ngược lại với điều đó.

* Tóm lại, trong 3 loại đường cong lợi suất của Trái phiếu Chính phủ kể trên, nhà đầu tư cần đặc biệt quan tâm đến đường cong lợi suất đảo ngược vì nó là chỉ báo quan trọng về các dấu hiệu liên quan đến sự bất ổn của nền kinh tế.

* Vậy câu hỏi đặt ra được giới đầu tư quan tâm là tại sao đường cong lợi suất đảo ngược lại là chỉ báo quan trọng về các dấu hiệu liên quan đến sự bất ổn của nền kinh tế là bởi vì sự nghịch lý, hình thái bất thường của nó, khi lãi suất của Trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn ngắn có xu hướng cao hơn lãi suất của Trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn dài, điều này dự báo chính sách tiền tệ có sự thay đổi theo hướng thắt chặt để kiềm chế lạm phát và/hoặc để hạ nhiệt tỷ giá leo thang, đồng nghĩa với việc chi phí sử dụng vốn vay tăng cao, người dân sẽ hạn chế vay tiền, tiết giảm chi tiêu mua sắm, doanh nghiệp hạn chế đầu tư mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, việc này dễ gây ra hệ quả là tăng trưởng GDP của nền kinh tế bị suy giảm, thậm chí có thể rơi vào suy thoái.